زعفران در طبع عامه و طبع سنتی

طب عامه یا طب عامیانه بخشی از فولکلور، آداب و رسوم و آیین هاست. البته طب عامه با طب سنتی متفاوت است.

تفاوت این دو حوزه را می توان با تفاوت های ادبیات کلاسیک و ادبیات عامه مقایسه کرد.

همانطور که ادبیات عامه و ادبیات کلاسیک به هم پیوسته اند، زعفران پوشال طب عامه و طب سنتی نیز تحت تأثیر یکدیگر قرار گرفته اند.

پزشکان سنتی گاهی اوقات از زعفران در درمان خود استفاده می کنند، اما در اینجا به آن پرداخته نخواهد شد.

در طب عمومی زعفران مصارف زیادی دارد. در استان گیلان زعفران دسته دختر پیچ برای درمان گوش درد زعفران، گلاب و تریاک را با هم مخلوط می کنند.

زعفران را در خراسان به دلیل کم شنوایی یا «باد گرفتار در گوش» با روغن خام مخلوط کرده و در گوش می‌کنند.

در سروستان، استان فارس، برای پیشگیری از صرع در کودکان، شکر، زعفران و کینین را در گلوله هایی به اندازه دانه فلفل با هم مخلوط کرده و روزی سه بار به کودکان می دهند.

این نوع درمان در میان مردم گروس (بیجار و حومه) استان کردستان زعفران ریحان رایج است و به کودکان زعفران و سنبل الطیب مخلوط با شکر نیز داده می شود.

در طب عمومی، مصرف زعفران توسط زنان باردار ممنوع است، زیرا این باور دیرینه وجود دارد که زعفران باعث سقط جنین می شود.

در تهران، در زمان قاجار، اگر زنی به هر دلیلی سقط جنین را انتخاب می کرد، زعفران سحرخیز پزشک سنتی زنان روزانه نصف مثقال (4.608 گرم) زعفران حل شده در آب یا یک فنجان آب زرشک و زعفران برای او تجویز می کرد.

در خراسان نیز از همین روش استفاده شد. در لرستان از مخلوط زعفران و عسل استفاده می کردند.

در طب سنتی نیز معتقد بودند که زعفران در رفع دردهای طولانی مدت مفید است، چنانکه قزوینی در کتاب عجایب المخلوقات خود می نویسد: «اگر زن باردار زعفران بخورد، فوراً زایمان می کند».